سرزمين پارسيان
فرهنگ و گذشته آريایی
به نام خداوند يكتاي بي همتا صاعقه (رعد و برق) بر اثر برخورد ابرهاي داراي بارهاي غير هم نام، واكنشهاي الكتريكي شديدي به صورت نور و صداي شديد بنام صاعقه يا رعد و برق توليد ميگردد كه با نور و صداي شديد همراه است. رعد و برق قادر است صدماتي جدي وارد آورد، ميتواند به راحتي انسان و يا حيوان را از پاي درآورد، زيرا از جريان الكتريكي بسيار بالايي برخوردار است كه مدت آن كم بوده ولي قدرت آن زياد است. براساس مطالعات و بررسيهاي به عمل آمده توسط متخصصين امر تعداد رعد و برق در هر لحظه در سراسر دنيا بين 1500 تا 2000 بار ميباشد. به عبار ديگر حدود 6000 جرقه الكتريكي در هر دقيقه در دنيا زده ميشود. يكي از خطرناكترين ورزشها كه برقزدگي را آسان ميكند، شنا در محيط باز است. شدت جريان الكتريكي در رعد و برق ممكن است بين 10000 تا 40000 آمپر باشد (درحالي كه حداكثر شدت جريان قابل تحمل معمولاً ازچند صد متر متجاوز نميكند). تخليه بار الكتريكي از يك ابر به ابر ديگر و يا به زمين بوجود ميآيد، ميتواند قلب انسان را از كار بياندازد، ششها را پاره كند، مغز و ساير ارگانهاي حيات بدن را از بين ببرد و سبب سوختگيهاي جدي در بدن شود. هوايي كه نور برق از ميان آن ميگذرد به شدت گرم ميشود. جريان الكتريكي شديد ميزان حرارت هوا را در كانالي كه برق از آن عبور ميكند براي مدت يك ميلي‌ثانيه و يا كنرت از 30000 درجه سانتيگراد بالا ميبرد. هوايي كه به طور ناگهاني اين ميزان گرم ميشود به سرعت منبسط شده و ضربهاي به هواي اطراف ميزند و امواجي را با فشار بين 10 تا 30 اتمسفر بوجود ميآورد. اغلب فلزاتي كه به عنوان وسايل زينتي به كار ميروند مانند گردنبند و دست بند نيز ميتوان هنگام رعد و برق خطرناك باشند. در موقعي كه رعد و برق شديد رخ ميدهد بهترين كار براي حفظ سلامتي اين است كه هر نوع وسيله فلزي كه در دست داريد را فوراً رها كنيد و از ريسك كردن بپرهيزيد. در هنگام بروز صاعقه 1. نترسيد (احتمال خطر پايين است) و آرامش خود را حفظ نماييد. 2. از درختان، تپهها، تيركها، طناب رختشويي، سيم برق هوايي، لولههاي فلزي آب دور شويد. (ايستادن زير درخت روي تپه هنگام صاعقه خطرناكترين اقدام است). 3. اگر درون آب در حال شنا يا اسكي روي آب هستيد و يا روي شناوري مثل قايق هستيد، فورا خود را به خودخشكي برسانيد و از آب بيرون بياييد. 4. درون اتومبيل، اتوبوس، يك ساختمان يا ايستگاه قطار زيرزميني برويد ولي به اشياء فلزي دست نزنيد. 5. به اشياء فلزي (از قبيل دوچرخه، نردههاي آهني، قلابهاي ماهيگيري، لوازم فلزي خانه و واگنهاي قطار) دست نزنيد. 6. اگر از خانه بيرون هستيد در محلي باز – بدون درخت – به حالت خميده دست را روي زانوهاي خود قراردهيد و باقي بمانيد (در نقاط مرتفع پناه نگيريد) 7. سعي كنيد در خانه بمانيد. 8. اگر لباسهاي شما خيس است از وارد آمدن صدمات جدي جلوگيري شود. 9. اگر هنگام رعد و برق، احساس كرديد كه موهاي سر يا دستهاي شما سيخ شده و يا از سنگها و تورهاي فلزي اطراف خود صداي وزوز شنيدند فورا آن محل را ترك كنيد. 10. سعي كنيد افراد برق زده را با كمكهاي اوليه و تنفس مصنوعي نجات دهيد، چون احتمال نجات اين اشخاص بسيار بالا است. چگونگی تشکیل رعد و برق رعايت نكات ايمني در داخل ساختمان : 1- وقتي رعد وبرق رخ مي دهد , در منزل بمانيد و بيرون نرويد , مگر آنكه لازم باشد . 2- به منظور جلوگيري از خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه , يك برق گير بر روي ساختمان هاي بلند نصب كنيد . 3- از درها و پنجره ها , بخاري هاي ديواري , شوفاژها و يا ديگر هادي هاي الكتريكي دور شويد . 4- دو شاخه و وسايل برقي مانند تلويزيون و راديو را از برق بيرون بكشيد . 5- دو شاخه تلفن را نيز بيرون بكشيد و از كار كردن با تلفن خودداري كنيد . 6- چراغ برق را براي داشتن روشنايي مناسب روشن نگاه داريد . برخلاف عقيده ي عموم مردم اين كار خطر برخورد صاعقه با منزل شما را افزايش نخواهد داد. 7- پرده ها را بكشيد و از ايستادن در نزديكي پنجره ها خودداري كنيد . رعايت نكات ايمني در خارج از ساختمان : 1- از ايستادن در مناطق مرتفع , روي ساختمان هاي بلند , تپه , كوه يا هر ناحيه ي مرتفع ديگر به شدت پرهيز كنيد . 2- از تجهيزاتي كه هادي جريان الكتريسيته هستند استفاده نكنيد و در صورت وقوع رعد وبرق از آنها دوري كنيد . مانند تراكتور , موتور سيكلت , دوچرخه , بيل هاي فلزي و ... 3- از درختان , سيم هاي برق( خصوصاً كابل هاي فشار قوي برق ) , لوله ها يا ديگر سازه هاي فلزي دوري كنيد . از حصارهاي فلزي , خطوط برق و تلفن دور شويد . 4- از پناه گرفتن زير درختان پرهيز كنيد . ( زيرا به علت برخورد برق و حرارت حاصل از آن , امكان آتش سوزي وجود دارد , لذا بايد از اين كار خودداري كنيد ) 5- زير سيم هاي برق هوايي , مخازن و شيشه ها پناه نگيريد , زيرا احتمال فروريختن و افتادن آنها وجود دارد . 6- در صورتي كه داخل قايق يا در حال شنا كردن هستيد , به سرعت از آب خارج شويد و بدن خود را خشك كنيد . 7- در صورتي كه در اتومبيل هستيد , از درختاني كه ممكن است روي آن بيفتد , دور شويد و سپس در جايي مناسب پارك كنيد , و تا پايان خطر از وسيله نقليه خود خارج نشويد . اما از دست زدن به قسمت هاي فلزي اتومبيل خودداري كنيد . 8- اگر در جنگل هستيد , به سرعت از آنجا خارج شويد يا در زير درختان كوتاه پناه بگيريد . با رعايت نكات ايمني امكان برخورد صاعقه با شما بسيار كم است و هيچ جاي نگراني نخواهد بود . نكته : بدني كه دچار صاعقه زدگي شده , حاوي الكتريسيته نيست و مي توانيد كمك هاي اوليه ي ضروري را براي وي انجام دهيد . بنابراين از دست زدن به بدن افراد صاعقه زده هراس نداشته باشيد . كمكهاي اوليه بررسي علائم حياتي مصدوم و در صورت نياز عمليات احياي قلبي ريوي مصدوم را به آرامش تشويق كنيد . مصدوم را سريعاً به بيمارستان منتقل كنيد .
بر اثر برخورد ابرهای دارای بارهای غیر همنام ، واکنشهای الکتریکی شدیدی به صورت نور و صدای شدید بنام صاعقه یا رعد و برق تولید میگردد و براساس مطالعات به عمل آمده توسط متخصصین تعداد رعد و برق در هر لحظه در سراسر دنیا بین 1500 تا 2000 بار میباشد .
این پدیده یک تخلیه ی الکتریکی شدید و بسیار سریع در هواست و همین تخلیه الکتریکی است که نور و صدا تولید میکند ؛ در هنگام رعد و برق ، برق در جریانات هوایی ِبالا و پایین ِقوی داخل ابرهایی موسوم به کومولونیمبوس تاریک شکل می گیرد ؛ در این شرایط قطرات آب ، تگرگ و کریستال های یخ با یکدیگر برخورد می کنند ، دانشمندان عقیده دارند که این برخوردها بارهای الکتریکی را در ابر به وجود می آورد ؛ بارهای الکتریکی منفی و مثبت در ابر از یکدیگر جدا می شوند ، بارهای منفی به بخش پایین تر ابر سقوط می کنند و بارهای مثبت در بخش های میانی و بالاتر می مانند ، موقعی که اختلاف بارها به قدر کافی بزرگ می شود ، یک جریان الکتریسیته از ابر به پایین و به زمین جریان پیدا می کند یا از یک بخش ابر به بخش دیگر یا از یک ابر به ابر دیگر جریان می یابد ، که این بار معمولا مثبت و روی سطح زمین بار منفی القا میکند و به این ترتیب مجموعة ابر، هوا و زمین به یک خازن بسیار بزرگ تبدیل میشود که لحظه به لحظه بار آن بیشتر میشود و بنابراین اختلاف پتانسیل دو قطب آن افزایش پیدا میکند ، بالاخره مقدار این بار الکتریکی آنقدر زیاد میشود که اختلاف پتانسیل بین ابر و زمین به 10 تا 100 میلیون ولت میرسد و میدان الکتریکی حاصل از چنین اختلاف پتانسیلی میتواند هوا را با اینکه در حالت عادی نا رسانا ست در یک سیر خاص یونیزه و آنرا به رسانا تبدیل میکند و به محض اینکه چنین سیری از مولکولهای یونیزه رسانا از ابر تا زمین ایجاد شود بارهای الکتریکی به طرف هم حرکت میکنند و در عرض 0.0001 ثانیه جریان وحشتناکی در حدود 30 هزار آمپر از هوای یونیزه میگذرد . اما هر جریانی ضمن عبور از ماده با مقاومت اتمهای آن روبرو میشود و این مقاومت بخشی از انرژی الکتریکی را به گرما تبدیل میکند . با استفاده از اصول اولیه الکترومغناطیس میتوانید تخمین بزنید این جریان در ولتاژ 10 میلیون ولت ، توان گرمایی در حدود 100 میلیارد وات دارد و میتواند گرمایی در حدود 10 میلیون ژول ایجاد کند ؛ این گرما باعث میشود دمای هوا در مسیر آذرخش به 30 هزار درجه سانتی گراد برسد ، که این تغییر ناگهانی دما (از حدود 300 کلوین به 300 هزار کلوین) حجم هوا را 100 برابر میکند و این یعنی یک انفجارِ واقعیِ انبساطِ سریع و شدید هوا ، که یک موج ضربتی(shock wave) در هوای اطراف ایجاد میکند و امواجی را با فشار بین 10 تا 30 اتمسفر بوجود میآورد ، که با سرعت صوت و به شکل تندر یا رعد به گوش ما میرسد ، اما گرمای ایجاد شده غیر از انبساط بلاهای دیگری هم سر مولکولهای هوا میاورد ، جریان شدیدی که از هوا میگذرد ، آن را گرم میکند و به تابش وا میدارد و تابشی است که یک مسیر نورانی بین ابر و زمین ایجاد میکند .
